ИДАРӘЧЕ КОМПАНИЯНЕ АЛМАШТЫРУ МӘСЬӘЛӘЛӘРЕ ҺӘМ ТКХ ДМС СИСТЕМАСЫНЫҢ ӨСТЕНЛЕКЛӘРЕ ТУРЫНДА МӘГЪЛҮМАТ

Идарәче компаниянең алмашынуы

Күпфатирлы йортта бина милекчеләре күпфатирлы йорт белән идарә итү ысулларының берсен сайларга тиеш:

1) күпфатирлы йорттагы урыннар милекчеләре тарафыннан турыдан-туры идарә итү, анда фатирлар саны утыздан артмаска тиеш;

2) ТМШ, ТТК яисә башка махсуслаштырылган кулланучылар кооперативы тарафыннан идарә итү;

3) идарәче оешма тарафыннан идарә итү.

Россия Федерациясе Торак кодексының 161 ст. 9 өлеше нигезендә, торак йорт белән бары тик бер идарәче оешма гына идарә итә ала.

Идарә итү һәм идарәче оешма сайлау ысулы үзгәргәндә, ТМШ, ТТК яки башка махсуслаштырылган кооператив төзегәндә урыннар милекчеләре күпфатирлы йорт биналары милекчеләренең гомуми җыелышын оештырырга тиеш.

Урыннар милекчеләре җыелышы турыдан-туры, турыдан-туры-читтән торып, шулай ук читтән торып, торак-коммуналь хуҗалыкның дәүләт мәгълүмат системасын (ТКХ ДМС) кулланып үткәрелергә мөмкин.

Күпфатирлы йорт белән идарә итү ысулын сайлау/үзгәртү өлешендә тавыш бирүгә куелган мәсьәләләр буенча урыннар милекчеләренең гомуми җыелышы карарлары күпфатирлы йортта урыннар милекчеләренең гомуми тавышларыннан 50%тан артык тавыш белән кабул ителә. Идарә итү ысулын сайлау турында гомуми җыелышның карары күпфатирлы йорттагы барлык урыннар милекчеләре өчен мәҗбүри булып тора.

Россия Төзелеш министрлыгының 2019 елның 28 гыйнварындагы №44/пр боерыгы белән расланган Күпфатирлы йортта урыннар милекчеләренең гомуми җыелышлары беркетмәләрен рәсмиләштерүгә карата таләпләр (алга таба – Таләпләр) нигезендә милекчеләрнең гомуми җыелышы нәтиҗәләре урыннар милекчеләренең гомуми җыелышының беркетмәсе белән рәсмиләштерелә, анда җыелышның хокуклы булуы, көн тәртибенең һәр мәсьәләсе буенча тавыш бирү нәтиҗәләре, шулай ук Таләпләрнең 20 пункты нигезендә беркетмәгә карата мәҗбүри кушымталар теркәлә. Урыннар милекчеләренең гомуми җыелышы беркетмәсенә иң мөһим кушымталарның берсе булып, милекченең исем-фамилиясе һәм атасының исеме, милекченең урыны номеры, хокук раслый торган документларның реквизитлары, милек формасы, бина мәйданы, бинага милек хокукындагы өлеш күрсәтелеп, урыннар милекчеләре реестры тора.

Әгәр урыннар милекчеләре реестры милекчеләрнең гомуми җыелышы беркетмәсенә теркәлмәсә яисә әлеге реестрның актуаль/корректлы белешмәләре булса, милекчеләрнең гомуми җыелышы кворумын исәпләп чыгару мөмкин булмаячак.

Карарларның һәм беркетмәләрнең төп нөсхәләре гомуми җыелышны башлап йөрүче зат тарафыннан мәҗбүри оешмага, торак милекчеләре ширкәте, торак яисә торак-төзелеш кооперативы, башка махсуслаштырылган кулланучылар кооперативы идарәсенә, ә күпфатирлы йорт белән идарә итүнең турыдан-туры ысулы булганда – дәүләт торак күзәтчелеге органына гомуми җыелыш уздырылган көннән алып ун календарь көннән дә соңга калмыйча, ә ул берничә көн дәвам иткән очракта, гомуми җыелыш тәмамланган көннән соң ун календарь көннән дә соңга калмыйча җибәрелергә тиеш.

Идарәче оешма, ТМШ, ТТК идарәсе, башка махсуслаштырылган кулланучылар кооперативы Россия Федерациясе Торак кодексының 46 статьясындагы 1 өлеше нигезендә күпфатирлы йорттагы урыннар милекчеләренең гомуми җыелышын башлап җибәргән зат тарафыннан күрсәтелгән карарларның һәм беркетмәләрнең төп нөсхәләрен дәүләт торак күзәтчелеге органына җибәрергә тиеш.

Моннан тыш, күпфатирлы йорт биналары милекчеләре, идарә итү ысулы буларак идарәче оешманы сайлаганда, әлеге гомуми җыелыш карарында күрсәтелгән шартларда күпфатирлы йорт белән идарә итү турында шартнамә төзергә тиеш. Шул ук вакытта әлеге йорттагы урыннар милекчеләре, әлеге йорттагы урыннар милекчеләренең тавышларының гомуми саныннан 50%тан артыграгын тәшкил итеп, төзелә торган шартнамәнең бер ягы буларак чыгыш ясыйлар.

Идарә итүче оешма мондый йорт белән идарә итү шартнамәсен төзүгә бәйле рәвештә Россия Федерациясе субъектының лицензияләр реестрына үзгәрешләр кертү датасыннан күпфатирлы йорт белән идарә итү шартнамәсен үтәргә керешергә тиеш.

Күпфатирлы йорт милекчеләре тарафыннан турыдан-туры идарә башкарылганда, әлеге йортта күпфатирлы йортта гомуми милекне тоту һәм ремонтлау эшләрен башкаручы, салкын һәм кайнар су белән тәэмин итүне тәэмин итүче һәм су белән тәэмин итүне, электр белән тәэмин итүне, газ белән тәэмин итүне (шул исәптән баллоннарда көнкүреш газы җибәрүне), җылылык (җылылык белән тәэмин итүне, шул исәптән каты ягулык белән тәэмин итүне), каты коммуналь калдыклар белән эш итүче, әлеге йортта биналар милекчеләре алдында төзелгән килешүләр нигезендә үзләренең йөкләмәләрен үтәгән өчен җаваплы булалар.

Күпфатирлы йорт ТМШ, ТТК яисә башка махсуслаштырылган кулланучылар кооперативы тарафыннан идарә ителгәндә, күрсәтелгән ширкәт яисә кооператив әлеге йортта гомуми мөлкәтне карап тоткан өчен, әлеге йортны төзекләндерү дәрәҗәсенә карап, коммуналь хезмәтләр күрсәткән өчен, инженерлык системаларының әзерлеген тәэмин иткән өчен җаваплы булалар. Күрсәтелгән ширкәт яисә кооператив күпфатирлы йортта гомуми мөлкәтне тоту һәм ремонтлау эшләрен үз көчләре белән башкарырга яисә тиешле эшчәнлек төрләрен гамәлгә ашыручы затларны шартнамәләр нигезендә җәлеп итәргә мөмкин. Күпфатирлы йорт белән идарәче оешма белән идарә итү шартнамәсен төзегәндә күрсәтелгән ширкәт яисә кооператив идарәче оешманың мондый шартнамә буенча йөкләмәләрен үтәвен, шул исәптән әлеге йортта гомуми мөлкәтне тиешенчә карап тотуны тәэмин итә торган барлык хезмәтләрне һәм (яисә) эшләрне башкаруын тикшереп тора, әлеге йортны төзекләндерү дәрәҗәсенә карап, коммуналь хезмәтләр күрсәтүне тикшереп тора.

Күпфатирлы йорт биналары милекчеләре йорт белән идарә итү ысулын сайламаса яисә идарә итү ысулын сайлау турында кабул ителгән карарны гамәлгә ашырылмаса, Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2006 елның 06 февралендәге 75 номерлы карары белән билгеләнгән тәртиптә җирле үзидарә органы идарәче оешманы сайлап алу буенча ачык конкурс үткәрергә хокуклы.

Ачык конкурс үткәрелгән көннән алып ун көн эчендә җирле үзидарә органы күпфатирлы йорттагы барлык урыннар милекчеләренә әлеге конкурс нәтиҗәләре һәм әлеге йорт белән идарә итү шартнамәсе шартлары турында хәбәр итә. Күпфатирлы йортта бина милекчеләре әлеге йорт белән идарәче оешма тарафыннан идарә итү турында шартнамә төзергә тиеш.

Шулай ук күпфатирлы йорттагы бинаның теләсә кайсы хуҗасы җирле үзидарә органнарын идарәче оешманы сайларга мәҗбүр итү таләбе белән судка мөрәҗәгать итәргә мөмкин.

Моннан тыш, Россия Төзелеш министрлыгының 2015 елның 25 декабрендәге 938/пр номерлы боерыгы белән Россия Федерациясе субъектының лицензияләр реестрына үзгәрешләр кертү тәртибе һәм сроклары расланган (алга таба – Тәртип).

Россия Федерациясе субъекты лицензияләре реестрына үзгәрешләр (лицензияләр реестры) Россия Федерациясе субъекты дәүләт торак күзәтчелеге органы тарафыннан Россия Федерациясе Торак кодексының 161 статьяның 17 өлеше, 198 статьясындагы 3, 3.1, 5 - 5.4 өлешләре нигезендә кабул ителгән дәүләт торак күзәтчелеге органы карары нигезендә кертелә яисә, күпфатирлы йортлар белән идарә итү буенча эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашыруга лицензиянең гамәлдә булу срогын озайту турында билгеләнгән срокта гариза алынмаса, яисә күпфатирлы йорт белән идарә итү эшчәнлеген гамәлгә ашыручы зат тарафыннан реестрга үзгәрешләр кертү турында бирелгән гариза нигезендә, ә Россия Федерациясе Торак кодексының 110 статьясындагы 6 һәм 7 өлешләрендә, 135 статьясындагы 7 һәм 8 өлешләрендә каралган очракларда, – күпфатирлы йортлар белән идарә итә башлау турында белдерү яисә күпфатирлы йортлар белән идарә итүне туктату турында белешмәләр алынганнан соң кертелә.

Гаризаны һәм документларны карау барышында дәүләт торак күзәтчелеге органы тарафыннан документлар һәм гаризалар Тәртипнең 5 пунктында билгеләнгән шартларга туры килү предметы буенча тикшерелә.

Тәртипнең 7 пункты нигезендә, гаризаны һәм документларны карау нәтиҗәләре буенча, дәүләт торак күзәтчелеге органы түбәндәге карарларның берсен кабул итә:

а) лицензияләр реестрына үзгәрешләр кертү турында;

б) лицензияләр реестрына үзгәрешләр кертүдән баш тарту һәм гаризаны һәм документларны кире кайтару турында;

в) гаризаны карауны туктатып тору турында.

Дәүләт торак күзәтчелеге органы лицензияләр реестрына үзгәрешләр кертү турында карар кабул иткән очракта, күпфатирлы йорт белән идарә итү турындагы үзгәрешләр лицензияләр реестрына кертелә.

ТКХ ГИС системасының өстенлеге. Милекче – системадан файдаланучы

Торак-коммуналь хуҗалыкның дәүләт мәгълүмат системасы (ТКХ ДМС) – идарәче оешмалар, ТМШ, ТТК эшчәнлеге, торак фонды объектларының торышы турында белешмәләр, шулай ук торак-коммуналь хуҗалык турында башка белешмәләр тупланган бердәм ресурс.

ТКХ ДМС 2 өлешкә бүленгән: ачык һәм ябык. Гади кулланучыларга мәгълүматны карау өчен, торак фонды объектларының техник характеристикаларына, тарифлар, коммуналь ресурсларны куллану нормативлары һәм башка белешмәләр турында белешмә мәгълүмат, лицензияләр реестрына керү мөмкинлеге бирелә.

Физик затларга, системадан файдаланучылар буларак, ТКХ ДМС шәхси кабинетларына, ТКХ ДМС ябык өлешенә керү БМАС системасында идентификация һәм аутентификация процедурасын үткәннән соң бирелә. Мөмкинлек хокукын алу өчен БМАС системасыннан файдаланучының раслаган исәпкә алу язуы кирәк. ТКХ ДМС ябык өлешендә ТМШ, ТТК идарәче оешмасы эшчәнлеге турында киңәйтелгән мөмкинлек бирелә, атап әйткәндә, биналар милекчеләренең гомуми җыелышы беркетмәләрен, идарә шартнамәсен үтәү турында хисап, ТМШ, ТТК финанс-хуҗалык эшчәнлеге турында хисап, торак-коммуналь хезмәтләр өчен квитанцияләр (хисап-фактуралар) өчен түләү мөмкинлеге бирелә, милекчеләр торак-коммуналь хуҗалыгы дәүләт мәгълүмат системасыннан файдаланып үткәрелә торган урыннар милекчеләренең гомуми җыелышында катнаша ала, һәм башка белешмәләрдән файдалану мөмкинлеге була.

ТКХ ДМС гражданнарга нинди мөмкинлекләр бирә?

• Агымдагы һәм алдагы чорлар өчен түләүләрне карау, шулай ук торак-коммуналь хезмәтләр күрсәткән өчен түләүләр кертү;

• Исәпләү приборлары күрсәткечләрен раслау һәм тикшерү;

• Идарәче оешмалар үткәрә торган йорт буенча агымдагы эшләрне тикшереп тору, шулай ук башкарылган эшләр бәясен исәпкә алу;

• Күпфатирлы йорт идарәсе шартнамәсен үтәү турында хисап карау, ТМШ, ТТК финанс-хуҗалык эшчәнлеге хисабын карау;

• Күпфатирлы йортлар белән идарә итү буенча эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашыруга лицензияләрне карау;

• Йортны капиталь ремонтлау графигын карау;

• Торак-коммуналь хезмәтләргә тарифлар турында мәгълүматны карау;

• Электрон тавыш бирү юлы белән, күпфатирлы йорт милекчеләренең гомуми җыелышында катнашу;

• Коммуналь хезмәтләр күрсәтүдә өзеклекләр турында, күпфатирлы йортта коммуналь ресурсларны планлы сүндерү турында ТКХ ДМС системасындагы шәхси кабинет аша мәгълүмат бирү;

• Дәүләт хакимияте органнарына, идарәче оешмаларга, ТМШ, ТТК мөрәҗәгатьләр җибәрү.

Моннан тыш, ТКХ ДМС системасыннан файдаланучыларга «Госуслуги.Дом» яңа мобиль кушымтасы да эшләнгән.

Сервис күпфатирлы йорт хуҗаларына торак-коммуналь хуҗалык мәсьәләләрен онлайн рәвештә, бер кушымтада хәл итәргә һәм контрольдә тотарга мөмкинлек бирә.

Сервис ярдәмендә кулланучылар оператив рәвештә идарәче оешмаларга заявкалар бирә, аларның үтәлешен һәм кире элемтә алуны контрольдә тота, бюджетның максатчан тотылуын тикшереп тора, фатирда урнаштырылган исәпләү приборларының күрсәткечләрен тапшыра, торак-коммуналь хезмәтләр өчен барлык счетларны өйрәнә һәм түли, мөрәҗәгатьләрне торак инспекциясенә җибәрә, капиталь ремонт үткәрү сроклары һәм эшләр исемлеге, торак милекчеләренең гомуми җыелышлары турында мәгълүмат ала, идарәче оешма эшен бәяли ала. Теркәлгән кулланучылар теләсә кайсы вакытта идарәче оешманың узган елгы хисабын өйрәнә ала – мәгълүматлар автомат рәвештә ТКХ ДМС системасыннан йөкләнә. Моннан тыш, мобиль кушымтада файдалы мәкаләләр һәм идарәче оешмалардан хәбәрләр дә урнаштырыла.

Кушымтада БМАС системасында расланган исәпкә алу язуы аша авторизацияләнергә мөмкин. Күчемсез милек (фатир, бина) турындагы мәгълүматлар автомат рәвештә йөкләнә. Мәгълүмат булмаган очракта, мәгълүматны мөстәкыйль рәвештә кертергә һәм гаризаны мобиль кушымтага җибәрергә кирәк. Мәгълүматларны караганнан соң, алар кулланучының шәхси кабинетында чагылдырылачак.